به گزارش شهرپردیسان به نقل از فارس، با توجه به اینکه یکی از رسالت‌های اصلی روحانیان و طلاب رسیدگی به درد و رنج مردم است و با توجه به اینکه روان شناسان در واقع امدادگران روان شناختی به حساب می‌آیند که باید در بحران‌ها به یاری افراد بحران دیده بشتابند؛ بنابراین روحانیان روان شناس حوزه علمیه که دارای هر دو تخصص و هردو رسالت توأمان هستند، بلافاصله بعد از اطلاع از نیاز بیمارستان‌ها، برای ارائه مداخلات تخصصی روان شناختی برای بیماران و کادر پزشکی اعلام آمادگی کرده و با یک برنامه ریزی منسجم و سریع تیم‌هایی را آماده و با هماهنگی ستاد مواجهه با بحران حوزه، به بیمارستان‌ها و سایر مراکز اعزام کرد.
البته این فعالیت گروه روحانیان روان شناس جهادی برای نخستین بار نبوده و در سالهای گذشته در قالب گروه «هم قدم تا آسمان» در پیاده روی اربعین با عنوان ایستگاه‌های خدمات روانشناخت و در فروردین 98 برای سیل زدگان خوزستان، خدمات مشابهی را ارائه داده است.
ضرورت حضور روانشناس در فرایند درمان کرونا
از آنجا که مهمترین عامل مقابله با ویروس، سیستم ایمنی بدن است که باید قدرتمند و دارای توان کافی باشد تا بتواند دوره حضور ویروس در بدن را مدیریت کند و تمام ظرفیت بدن برای دفاع را به کار بگیرد.
در این میان یکی از مهمترین عواملی که می‌تواند به قدرت سیستم ایمنی کمک کند شرایط روان شناختی مناسب فرد مانند آرامش، شادابی، نشاط و امیدواری و … است. بنابراین اگر موارد یاد شده روان شناختی، دچار آسیب شود و فرد دچار ترس، تنیدگی، ناامیدی و یاس شود، به شدت سیستم ایمنی او آسیب خواهد دید و در مقابل هر نوع ویروسی آسیب پذیر خواهد بود.
شاید دلیل این که تعداد زیادی از هموطنان با علائم تنفسی غیر از کرونا در بیمارستان‌ها بستری هستند علتش این باشد که در اثر اخبار متعددی که در زمینه کرونا مطرح شده میزان استرس در افراد بالا رفته و این مطلب موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن آنها شده و ویروس‌هایی غیر از کرونا هم فرصت پیدا کرده‌اند وارد بدن شده و بسیاری را درگیر بیماری‌های تنفسی متعدد کنند.
از سوی دیگر تعداد زیادی از بستری شدگان به دلیل ترس از مرگ و نا امیدی از بهبود از ویروس کرونا و به دلیل دوری از خانواده و قرار گرفتن در حالت قرنطینه بیمارستانی دچار احساس دل تنگی، غم و کاستی نشاط شده‌اند و این مساله موجب ضعف سیستم ایمنی در بدن آنها شده است بنابراین این افراد مقاومت خود را در مقابل بیماری از دست داده اند و تسلیم بیماری شده اند و این وضعیت را برای کادر پزشکی برای زنده نگه داشتن بیماران بسیار سخت کرده است.
در این میان کادر پزشکی نیز به واسطه رودررویی مستقیم با بیماران و قرار گرفتن در خط اول مبارزه با این بحران و احساس خطر بالای ابتلا به کرونا که برای خود آنها وجود دارد در شرایط روانشناختی سختی قرار گرفته‌اند.
در این شرایط خانواده‌های بیماران هم در معرض آسیب روانی جدی قرار دارند که این وضعیت روانی خطر ابتلا در آنها را نیز افزایش می‌دهد.
ضرورت رسیدگی به وضعیت روانی بیماران، خانواده‌ها و کادر درمان
با توجه به این شرایط که وضعیت را برای هر سه گروه بیماران، خانواده‌ها و کادر پزشکی و در نتیجه برای مسؤولان سخت کرده است؛ به نظر میرسد بهترین تیم متخصصی که می‌توانند برای حل این مشکل وارد عمل شده و به یاری کادر درمان بشتابند متخصصان سلامت روان و روان شناسان هستند که با تدابیر و مداخلات بالینی بتواند مشکل یاد شده را کاهش داده و شرایط بحرانی را مدیریت کنند.
در این میان روحانیان روانشناس، که دارای دو تخصص معارف دینی و روانشناسی آکادمیک هستند و می‌توانند با تلفیق آموزه‌های متعالی دینی با تکنیک‌های روان شناختی، راهبردهای بسیار مناسبی برای حل این مشکل ارائه دهند؛ به عنوان تیمی منحصر به فرد می‌توانند نقش بسیار مهمی را برای بهبود بیماران کرونایی و در نتیجه کاهش مرگ و میر افراد ایفا کنند.
خدمات روحانیون روانشناس در تهران و کاشان
گروه روحانیان روان شناس جهادی با احساس مسؤولیت در این زمینه، بلافاصله و به صورت جهادی با تشکیل یک تیم عملیاتی از 13 اسفند ماه وارد عمل شده و با بررسی و ارزیابی اولیه مشکلات و مسائل به‌وجود آمده و با برنامه ریزی تخصصی دقیق، در بیمارستان‌های قم شروع به کار کردند و با ظرفیت 30 نفر به صورت چهره به چهره با بیماران و کادر پزشکی و خانواده‌های آنها مشاوره‌های بحران و مداخلات معنوی و روان شناختی را شروع کردند و در چهار بیمارستان قم با ایجاد شیفت‌های مستمر به ارائه خدمات روانشناختی پرداختند و تقریبا در هر شیفت توسط هر مشاور حداقل 15 بیمار ویزیت شدند.
البته با وجود 3 مشاور در یک شیفت حداقل 45 نفر ویزیت می‌شوند و این غیر از خدمات روان شناختی است که به کادر پزشکی داده می‌شود. البته از 17 اسفند یک تیم 3 نفره در کاشان وارد عمل شدند و از 4 فروردین هم چند تیم به تعداد 20 نفر در بیمارستان‌های تهران کار خود را زیر نظر این کمیته آغاز کردند.
این گروه جهادی زیر نظر کمیته مشاوره ستاد مواجهه با بحران حوزه‌های علمیه کشور به ماموریت جهادی خود می‌پردازد که از همکاری مراکز آموزشی و پژوهشی مرتبط با روان شناسی در حوزه بهره می‌برد و مدیریت این کمیته به عهده حجت الاسلام و المسلمین دکتر رضا مهکام است.
تخصص و شرایط احراز روحانیان روان شناس
روحانیان جهادی، از نظر تحصیلات حوزوی حداقل دارای سطح 3 حوزه بوده، و از نظر تحصیلات دانشگاهی حداقل دارای مدرک کارشناسی ارشد تا دکتری روان شناسی یا مشاوره آکادمیک بوده و قبل از ورود به بیمارستان، دوره‌های فشرده آموزشی مداخله در بحران را گذرانده‌اند.
خدمات روان شناختی و مشاوره بحران در بیمارستان به بیماران و کادر پزشکی، خدمات روان شناختی و مشاوره بحران در خانه‌ها برای خانواده بیماران، خدمات روان شناختی و مشاوره بحران در موکب‌ها و آرامستان‌ها برای عموم مردم، خدمات روان شناختی و مشاوره بحران و مشاوره تخصصی به صورت تلفنی و اینترنتی، تحلیل مسائل و تولید محتوی و پشتیبانی علمی گروه‌های چهارگانه حاضر در میدان از جمله اقدامات روحانیون روانشناس جهادی به شمار می رود.
گزارش‌های غیر رسمی از سوی مسؤولان بیمارستان‌ها، کادر پزشکی و بیماران، و آمارهای میدانی حاکی از آن است که این مداخلات معنوی و روان شناختی بسیار موثر واقع شده و با افزایش تابآوری و امید در بیماران و کاهش استرس در آنها، بر بهبود بیماران تاثیر به سزایی داشته تا جایی که میزان بهبودی‌ها در قم نسبت به سایر استان‌ها به مراتب بیشتر و سریعتر بوده که این مساله در سایه تلاش کادر پزشکی مجرب و پرتلاش این استان و همچنین حضور روحانیان روانشناس جهادی محقق شده است.
فعالیت در سطح شهر
برای پاسخگویی برای عموم مردم و در سطح شهر، موکب‌هایی از سوی ستاد بحران تاسیس شد که خدمات چندگانه ای از قبیل گندزدایی اتومبیل‌ها، ارائه راهنمایی و مشاوره پزشکی و ارائه راهنمایی و مشاوره روانشناختی را ارائه می‌دادند که گروه روحانیان جهادی بخش راهنمایی‌ها و مشاوره‌های روانشناختی این موکب‌ها را به عهده گرفت که 7 نفر در این بخش به کار گرفته شدند.
ارائه خدمات روان درمانی در آرامستان‌ها
در کنار این بخش، یکی از فعالیت‌هایی که به طور جد دنبال شد حضور گروه روحانیان روان شناس در آرامستان بهشت معصومه بود که با توجه تعداد افراد فوت شده و احساس سوگ به همراه احساس غربت شدید در بازماندگان به دلیل نوع تدفین این ضرورت بیش از پیش احساس می‌شد که بر این اساس 6 نفر از روحانیان روان شناس جهادی به صورت شیفتی مشغول به کار شدند که روزانه در 2 شیفت و در هر شیفت 3 نفر در آرامستان مستقر شدند.
این کارشناسان به صورت حضور فعال و پویا در همه اماکن بهشت معصومه به اجرای مشاوره‌ها و خدمات امدادی معنوی و روان شناختی پرداختند.
ارتباط گیری با مراکز درمانی استان قم و برگزاری جلسات متعدد جهت هماهنگی و برنامه ریزی اعزام روان شناسان روحانی متخصص، برگزاری جلسات هماهنگی مدیریت گروه با روسای بیمارستان‌ها و مراکز درمانی جهت هماهنگی بیشتر، برگزاری جلسات توجیهی مشاورین جهت ایجاد آمادگی برای مداخله در بحران، هماهنگی و اعزام روان شناسان به سایر شهرهای درخواست کننده( تهران، کرمان، یزد، کاشان و…، تولید و توزیع محتواهای مکتوب در قالب کتاب و مجله و بروشور در بین بیماران و خانواده‌ها، تهیه و بسته بندی پک‌های بهداشتی و حمایتی برای مشاورین از اقدامات و فعالیت‌های گروه روحانیان روانشناس جهادی به شمار می‌رود.
